Bloemrijk grasland
Wij biedt praktische richtlijnen voor het inzaaien, effectieve onkruidbeheersing en jaarlijks onderhoud om een langdurige bloei en biodiversiteit te waarborgen. Ontdek de beste aanpak om bloemenweides optimaal te laten bloeien en te profiteren van een rijk bloeiend resultaat.
De oorsprong
Bloemrijk grasland | Terug naar bloemrijke velden
Bloemrijke hooilanden horen bij ons eeuwenoude cultuurlandschap – een landschap dat door mensenhanden is gevormd. Vroeger dienden deze landen als belangrijke bron van voer voor vee, waaronder de paarden die een centrale rol speelden op boerderijen. Zonder het te weten, zorgden boeren door hun traditionele aanpak voor het ontstaan van unieke plantengroei. Dankzij de kleinschalige werkwijze voelde verschillende wilde dieren zich hier thuis.
Helaas ging veel van dit waardevolle landschap in de vorige eeuw verloren door schaalvergroting, ontwatering en overbemesting. Voedselrijke bodems laten vooral grassen domineren, waardoor bloemplanten in de verdrukking komen. Het gevolg? Wilde planten, insecten, vogels en andere dieren werden zeldzaam of verdwenen zelfs volledig.
Door het opnieuw aanleggen van bloemrijke graslanden kunnen we deze biodiversiteit herstellen. Natuurlijke verspreiding van planten is een traag proces – soms kost het honderden jaren. Door in te zaaien met wildebloemenzaden geven we de natuur een vliegende start en versnellen we het herstel.
Duurzame en efficiënte oplossing
Bloemrijke graslanden zijn een slimme, duurzame keuze voor openbaar groen. Overal waar een grasvegetatie is of wordt gepland, kan een bloemenrijk grasland ontstaan. Denk aan wegbermen, parken, plantsoenen of verkeersknooppunten zoals rotondes. Ook in tuinen en parken zijn er mogelijkheden: als zelfstandige bloemenweide, onder fruitbomen, langs oevers of zelfs in moerasgebieden.
Bovendien bespaart deze aanpak onderhoudskosten. Dankzij verschralingsbeheer hoeft er vaak maar 1 of 2 keer per jaar gemaaid te worden. In sommige gevallen, zoals langs drukke wegen, kan maaien zelfs jarenlang achterwege blijven. Een kostenefficiënte én milieuvriendelijke oplossing!
Grassen
De functie van de ratelaar
De ratelaar is handige soort bij het creëren van bloemrijke vegetaties, omdat hij de groei van grassen weet af te remmen. Het inzetten van ratelaars om grassen te onderdrukken kan op veel plekken succesvol zijn, zolang de bodem niet te voedselrijk is of de vegetatie niet volledig uit grassen bestaat. In zulke gevallen hebben grassen namelijk weinig last van de voedingsstoffen die door de ratelaar worden onttrokken en blijven ze grotendeels onaangetast.
De ratelaar is niet alleen nuttig, maar ook een echte blikvanger. Hij bloeit al vroeg in het seizoen, vanaf mei, en verrijkt dan een bloemenweide met zijn uitstraling. Het zaad van de ratelaar blijft slechts tot het volgende voorjaar kiemkrachtig en heeft koude nodig om te kiemen, waardoor de beste zaaitijd vóór de winter is. Let wel: bij onzorgvuldig maaien, bijvoorbeeld als er gemaaid wordt voordat het zaad rijp is en kan vallen, kunnen ratelaars binnen één seizoen verdwijnen.
Producten
Bekijk onze mengsels
Voor een bloemrijk akkerlandschap bieden we vanuit de Bolderik verschillende bloemrijke graslandmengsels aan.
Klik op de producten hiernaast voor meer informatie.
Aanleggen
Verschralen bij de aanleg
Wanneer de bodem zeer voedselrijk is, kunt u de bodem al bij de aanleg verschralen. Een effectieve, maar kostbare methode is het verwijderen van de vruchtbare bovenlaag. Een andere optie is om de vruchtbare laag te verwisselen met een schralere onderlaag, waarbij de rijke laag naar beneden wordt gebracht en de armere laag bovenop komt.
In sommige gevallen kan het ook helpen om een schrale grondsoort, zoals kalkhoudend zand, van buitenaf toe te voegen. Deze schrale laag moet minimaal twintig tot dertig centimeter dik zijn en kan deels worden gemengd met de bestaande bodem. Een alternatieve benadering is het verschralen door het grondgebruik over een aantal jaar langzaam uit te putten: door wel te oogsten, maar niet te bemesten. Dit proces kan bij zwaar bemeste grond echter wel tien jaar of langer duren.
Beheer
Hoe zit het met het beheer?
Beheer in het eerste jaar van droog bloemrijk grasland
Het eerste jaar na de aanleg van een bloemenweide is cruciaal voor de opkomst van de planten, maar het vergt ook intensief beheer. De zaden uit het mengsel kiemen en vormen een bladrozet, maar de meeste planten blijven laag en bloeien nog niet. Dit jaar is vooral belangrijk om onkruiden, zoals Melde en Perzikkruid, te beheersen. Deze onkruiden groeien snel, vooral bij voorjaarzaai, en kunnen de jonge bloemen in de weg staan.
Om ruimte te geven aan de gewenste planten, kun je de onkruiden maaien op ongeveer 10 cm en het maaisel afvoeren. Dit maaien kan meerdere keren nodig zijn in het eerste jaar. Als je ervoor kiest om éénjarige akkerbloemen mee te zaaien voor vroege bloei, kun je niet maaien tijdens het groeiseizoen, omdat dit de akkerbloemen zou beschadigen. In dit geval is het belangrijk om onkruiden tijdig weg te knippen en later in de zomer te maaien om licht op de bodem te laten vallen, zodat vaste planten kunnen kiemen.
Beheer vanaf het tweede jaar van droog bloemrijk grasland
Na het eerste jaar is het beheer eenvoudiger. Op schrale zandgronden volstaat één maaibeurt in september. Op matig voedselrijke zandgronden kan het nodig zijn om twee keer per jaar te maaien, bijvoorbeeld in juni en september. Op rijkere gronden, zoals veen of klei, is maaien twee keer per jaar meestal voldoende, maar als er veel vergrassing is, kan maaien in mei helpen om de grassen te onderdrukken.
Maaien
Verschillende manieren van maaien
Maaien is een belangrijk onderdeel van het beheer van bloemenweides, en er zijn verschillende maaimethoden die ingezet kunnen worden, afhankelijk van de doelstellingen en het type grasland. Een veelgebruikte methode is gefaseerd maaien, waarbij niet het gehele terrein in één keer wordt gemaaid. Dit zorgt ervoor dat er altijd delen van de bloemenweide overblijven waar insecten kunnen schuilen. Het wordt aanbevolen om 15-30% van het grasland ongemaaid te laten, afhankelijk van de bloemrijkdom van het gebied. Bij gebieden die twee keer per jaar gemaaid moeten worden, kan ook driemaal maaien een optie zijn, bijvoorbeeld in mei, juli en september, om de vegetatie variatie te verhogen en de biodiversiteit te stimuleren.
Een andere methode is sinusbeheer, waarbij een kronkelig pad door het grasland wordt gemaaid om vlinders en andere insecten een zonplek te bieden. Dit pad wordt vervolgens in fases gemaaid, waarbij de vegetatie aan de binnenkant van het pad telkens later wordt gemaaid. Sinusbeheer is vooral geschikt voor grotere bloemenweides met een rijke diversiteit aan planten en insecten.
Verder is begrazing een beheeroptie die vooral in combinatie met maaibeheer effectief is. Schapen kunnen helpen om de vegetatie op een extensieve manier te beheren, door overbegrazing te voorkomen en open plekken in de vegetatie te creëren waar nieuwe planten kunnen kiemen. Bij begrazing is het belangrijk om de intensiteit en frequentie goed te regelen, zodat de bloemenweide niet overbegraasd raakt.
Advies nodig over uw vraagstuk?
Marijn helpt u graag verder