BLOG | eDNA-vleermuisonderzoek goedgekeurd
eDNA vleermuisonderzoek
Een doorbraak in natuurvriendelijke isolatie
Op 7 maart 2025 heeft het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur een belangrijke stap gezet in de bescherming van vleermuizen bij isolatiewerkzaamheden. Het ministerie erkende Environmental DNA (eDNA)-vleermuisonderzoek als de eerste officiële methode onder de Omgevingswet voor het invullen van de specifieke zorgplicht.
Wat is eDNA-vleermuisonderzoek?
Environmental DNA (eDNA) is een innovatieve techniek waarmee de aanwezigheid van vleermuizen kan worden vastgesteld zonder hun verblijfplaatsen te verstoren. Dit onderzoek maakt gebruik van DNA-fragmenten die vleermuizen achterlaten in hun omgeving, zoals huidcellen, haren of uitwerpselen. Door deze monsters te analyseren, kan snel en nauwkeurig worden bepaald of vleermuizen in een gebouw aanwezig zijn. Dit voorkomt onnodige verstoring en draagt bij aan een efficiënter isolatieproces.
Waarom is deze erkenning zo belangrijk?
De erkenning van Environmental DNA (eDNA)-onderzoek als methode onder de Omgevingswet betekent een stap voorwaarts in vleermuisbescherming. Tot nu toe werd er gewerkt met de NVI-methode, waarbij isolatie bedrijven woningen preventief natuurvrij maakten. Dit natuurvrij maken kon slechts in twee perioden per jaar gedaan worden. Het natuurvrij maken van losse woningen is erg prijzig. Door de tijdsdruk en de hoge prijzen werd het natuurvrij maken in de praktijk maar heel matig uitgevoerd. Met het resultaat dat waarschijnlijk in de meeste gevallen de ontmoediging onvoldoende was om vleermuizen daadwerkelijk buiten te sluiten. Met eDNA-onderzoek kunnen isolatiebedrijven binnen een week uitsluitsel krijgen over de aanwezigheid van vleermuizen. Natuurvrij maken hoeft nu nog slechts bij woningen waar met een grote mate van zekerheid vleermuisverblijfplaatsen aanwezig zijn. Het voordeel van isolatie bedrijven is dat er en doorgewerkt kan worden en dat er meer tijd en ruimte is om echt goed natuurvrij te maken.
Om de kwaliteit goed te borgen introduceert de regeling een aantal waarborgen, zoals de beperking van de methode tot na-isolatie van grondgebonden woningen en de eis dat bemonstering enkel mag worden uitgevoerd door gecertificeerde bedrijven onder een Beoordelingsrichtlijn (BRL).
Efficiënte oplossing
De impact op de isolatiesector
Voor isolatiebedrijven biedt de Environmental DNA-methode grote voordelen. Traditionele methoden om vleermuizen op te sporen zijn vaak tijdrovend en moeilijk uitvoerbaar binnen de strakke planningen van isolatieprojecten. De huidige NVI-methode blijkt in de praktijk niet goed werkbaar. De natuurvrijmaking van woningen kan oplopen tot €1.000 per woning, waardoor dit in de praktijk niet altijd goed gebeurt, met alle gevolgen voor vleermuizen van dien.
Met de introductie van eDNA-onderzoek kunnen isolatiebedrijven een snelle en betrouwbare controle uitvoeren. Wanneer er geen vleermuizen aanwezig zijn, kan het isolatieproces direct starten, wat de efficiëntie en continuïteit van projecten ten goede komt. Dit zorgt niet alleen voor een soepeler proces, maar ook voor een betere naleving van de milieuwetgeving en een verhoogde bescherming van vleermuizen.
Onze diensten
Wat biedt Unitura aan?
Als Unitura zijn we trots op onze rol in de ontwikkeling en validatie van Environmental DNA vleermuisonderzoek. We blijven ons inzetten om deze methode verder te perfectioneren en te implementeren in de praktijk. Met onze expertise ondersteunen we isolatiebedrijven op verschillende manieren:
✅ Analyse van eDNA-monsters: We verzorgen de volledige analyse en leveren binnen een week de resultaten.
✅ Opleiding en begeleiding: Isolatiebedrijven kunnen bij ons trainingen volgen om vertrouwd te raken met de methode.
✅ Uitbesteding van bemonstering: Onze opgeleide medewerkers kunnen de monstername uitvoeren, zodat bedrijven hier geen omkijken naar hebben.
Door deze diensten te bieden, zorgen we ervoor dat isolatiebedrijven op een efficiënte, professionele en natuurvriendelijke manier kunnen werken. Dit draagt niet alleen bij aan een duurzamere sector, maar ook aan de bescherming van de kwetsbare vleermuispopulaties.
Certificatie
Certificering en kwaliteitsborging
De uitvoering van eDNA-onderzoek gebeurt volgens de Beoordelingsrichtlijn (BRL) omgevingsDNA-methode, ontwikkeld door Insula Certificatie. Deze richtlijn zorgt ervoor dat het onderzoek op een betrouwbare manier wordt uitgevoerd en voldoet aan de hoogste standaarden. Dit is essentieel voor zowel isolatiebedrijven als ecologische onderzoekers, omdat het de betrouwbaarheid en uniformiteit van de methode garandeert.
Daarnaast werken we nauw samen met bevoegde gezagen om eDNA-vleermuisonderzoek verder te valideren en officieel toe te laten als erkende onderzoeksmethode. Uit recent onderzoek, uitgevoerd door Arcadis en Unitura, blijkt dat vleermuisverblijfplaatsen in spouwmuren minimaal een jaar lang detecteerbaar blijven met de eDNA-methode. Dit onderstreept de betrouwbaarheid en toepasbaarheid van deze techniek.
Meer weten over eDNA?
Rick helpt u graag verder!